Jakie są możliwości naprawienia szkody w ramach postępowania karnego?
W toku postępowania, na wniosek pokrzywdzonego, sąd może nałożyć na pozwanego obowiązek naprawienia wyrządzonej szkody. Jest to forma zadośćuczynienia, na którą może liczyć poszkodowany. Rozwiązanie to ma na celu zaspokojenie poczucia sprawiedliwości, osoby, która poczuła się w jakikolwiek sposób dotknięta dokonanym czynem. W jaki sposób można naprawić szkodę wyrządzoną przestępstwem?
Wyrządzona szkoda – jak ją rozumieć?
Aby mówić o jakiekolwiek szkodzie, trzeba pamiętać o tym, że muszą ku temu istnieć faktyczne przesłanki. Oznacza to, że wyrządzona krzywda musi mieć ścisłe powiązanie z popełnionym przestępstwem. Oznacza to, że nie uwzględnia się zazwyczaj następstw wynikających z popełnionego czynu. Pod pojęciem szkody rozumiane są m.in. uszczerbki na zdrowiu, spowodowanie śmierci, stworzenie sytuacji zagrażającej życiu w komunikacji, a także czyny karne przeciwko mieniu czy prawom osób wykonujących pracę zarobkową.
Jaki charakter ma naprawienie wyrządzonej szkody?
Trzeba zacząć od tego, że naprawienie szkody może mieć charakter materialny oraz niematerialny. Czyli ważne są aspekty zarówno finansowe, jak i moralne, np. za znęcanie się nad psem, oprócz pozbawienia wolności, sąd może nakazać wpłatę określonej sumy pieniędzy, na organizację pomagającą zwierzętom. Osoba pokrzywdzona w złożonym do sądu wniosku może żądać:
- obowiązku naprawienia szkody,
- nawiązki na rzecz poszkodowanego,
- zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.
Trzeba też wziąć pod uwagę, że można ubiegać się o naprawienie szkody w całości, jednak istnieją przesłanki, które są podstawą do rekompensaty jedynie części zobowiązania. Dzieje się tak w sytuacji gdy:
- szkoda została, choćby w połowie, naprawiona lub jest to niemożliwe,
- materiał dowodowy nie pozwala na pokrycie całości zobowiązania,
- zachowanie pokrzywdzonego nie uzasadnia potrzeby naprawy szkody,
- osoba poszkodowana przyczyniła się bezpośrednio do swojej sytuacji.
To, w jaki sposób ma zostać naprawiona szkoda, zależy od charakteru sprawy, rodzaju przestępstwa oraz wyrządzonych szkód.
