Jakie roszczenia przysługują poszkodowanemu w przypadku wypadku komunikacyjnego?
Wraz ze wzrostem liczby samochodów na drogach rośnie liczba wypadków komunikacyjnych, w których szkoda dotyczy nie tylko samych pojazdów, ale również ludzi, czy to kierujących pojazdami, czy też piesi. Jakie prawa przysługują poszkodowanym w wypadku komunikacyjnym. Kiedy i czy w ogóle należy im się jakiekolwiek odszkodowanie?
Czym jest wypadek komunikacyjny?
Jeśli w zdarzeniu drogowym, w którym uczestniczy minimum jeden pojazd, a w jego rezultacie uszczerbek na zdrowiu poniosą osoby w nim uczestniczące, mówimy o wypadku komunikacyjnym. Osobom poszkodowanym przysługuje prawo do odszkodowania z polisy OC sprawcy szkody. Każdy właściciel pojazdu musi mieć wykupiona polisę OC, dzięki czemu każdy, kto nie jest sprawcą wypadku i poniósł szkodę w zdarzeniu, może uzyskać odszkodowanie powypadkowe. Wiąże się to z koniecznością ustalenia tzw. odpowiedzialności odszkodowawczej sprawcy, bądź jego ubezpieczyciela co wymaga zaistnienia kilku określonych przesłanek.
Określenie odpowiedzialności odszkodowawczej sprawcy
Będąc czynnym uczestnikiem ruchu drogowego, warto mieć świadomość tego, że prowadząc pojazd, kierowca ponosi odpowiedzialność za szkody powstałe w wyniku poruszania się takim pojazdem. Są pewne sytuacje, które wyłączają tę odpowiedzialność takie jak: siła wyższa, wina osoby trzeciej czy też „udowodnienie” winy sprawcy zdarzenia.
Siłą wyższą może być wyłącznie zdarzenie, które miało charakter przypadkowy, naturalny, nad którego przebiegiem kierowca w żaden sposób nie mógł zapanować, czy też uniknąć go odpowiednio wcześniej podjętymi krokami zapobiegawczymi. Siłą wyższa będzie więc powódź, huragan, trzęsienie ziemi, ale nie będzie nią uderzenie pioruna.
Odpowiedzialność z tytułu winy ma o tyle znaczenie, że kierowca pojazdu może wykazać, zgodnie z przysługującym prawem, że nie on był rzeczywistym sprawcą wypadku, a np. rowerzysta, czego skutkiem może być problematyczne uzyskanie odszkodowanie z OC kierowcy. Wina wyłączna osoby trzeciej uczestniczącej w zdarzeniu jest również przesłanką do wyłączenia kierowcy z odpowiedzialności za spowodowanie zdarzenia i tym samym dochodzenie odszkodowania z OC kierowcy. Aby mówić o odpowiedzialności sprawczej, muszą wystąpić takie przesłanki jak szkoda, związek przyczynowy między zdarzeniem a szkodą, brak wyłącznej winy poszkodowanego w powstaniu szkody no i oczywiście musi dojść do wypadku drogowego związanego z ruchem pojazdów mechanicznych.
Jakich roszczeń może dochodzić poszkodowany?
Poszkodowanemu przysługują różne rodzaje roszczeń odszkodowawczych. Podstawowym, można by rzec, jest odszkodowanie, czyli zwrot poniesionych kosztów poniesionych w związku z uczestnictwem w wypadku. Mogą to być koszty naprawy uszkodzonego pojazdu, zwrotu kosztów zniszczonych ubrań, sprzętów elektronicznych. Można starać się o zwrot kosztów holowania pojazdu, leczenia i rehabilitacji, zakupu leków, opatrunków, sprzętu rehabilitacyjnego itp., a także dojazdów do specjalistycznych placówek służby zdrowia, opieki osób trzecich, czy też adaptacji miejsca zamieszkania z uwzględnieniem potrzeb osoby niepełnosprawnej po wypadku.
Innym rodzajem świadczeń odszkodowawczych jest zadośćuczynienie za doznaną w wyniku wypadku krzywdę, tj. szkodę niemajątkową. Można do niej zaliczyć zarówno cierpienia fizyczne, jak i cierpienia psychiczne. W związku z tym podstawą do starania się o zadośćuczynienie może być złamanie kości, zerwanie lub naderwanie mięśni, problem ze stawami, pojawienie się niedowładu oraz paraliżu, a także pojawienie się negatywnych odczuć psychicznych będących wynikiem wypadku etc. Często jest ono wypłacane na zasadach określenia rozmiaru doznanej krzywdy, np. ustalanym sądownie powstałym u osoby poszkodowanej procentowym uszczerbku na zdrowiu. Osoby poszkodowane mogą starać się również o rentę, w kilku wariantach. Możliwe jest uzyskanie renty uzupełniającej (wyrównującej różnicę w dochodach), rentę z tytułu zmniejszonych widoków, czyli poprawy swojej sytuacji materialnej w przyszłości oraz rentę na zwiększone potrzeby, czytaj wydatki np. związane z koniecznością rehabilitacji, wprowadzenia specjalnej diety, opieki.
Szczególnym rodzajem odszkodowania, o jakie może starać się poszkodowany w wypadku, jest zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej, czyli zadośćuczynienia jednorazowego, odszkodowania, zwrotu kosztów leczenia i pogrzebu zmarłego (wypłacane osobie, która te koszty poniosła) oraz otrzymanie tzw. renty alimentacyjnej, w przypadku gdy zmarły miał ustawowy obowiązek alimentacyjny wobec któregoś z najbliższych członków rodziny.
